Tai nghe, những điều có thể chưa biết
Rất nhiều người có quan niệm đã bỏ ra cả triệu đồng mua một chiếc máy nghe MP3 hoặc ĐTDĐ, sao lại phải bỏ thêm tiền cho một chiếc tai nghe?
Nắm lấy tâm lý này của người tiêu dùng, hầu hết các tai nghe kèm theo các sản phẩm này đều được sản xuất với chất lượng trung bình thấp để kéo giá thành xuống thấp. Ngoài ra, còn có nhiều loại tai nghe xuất xứ từ Trung Quốc với giá cả rất rẻ .Tuy nhiên, những tai nghe này không thiết kế để cản tiếng ồn bên ngoài, dễ ảnh hưởng đến thính giác. Chắc các bạn đang nghĩ việc này là do tiếng nhac bên trong tai nghe gây ra, chứ không liên quan gì đến tiếng ồn bên ngoài? Chúng tôi xin đi vào chuyên môn một cách nhanh nhất. Đơn vị đo tiếng ồn thường dùng là decibel (dB). Trên thực tế, thời gian tiếp xúc an toàn với tiếng ồn hằng ngày lên tới 85 dB là 8 tiếng. Tiếp xúc tiếng ồn 85 dB dưới 8 tiếng 1 ngày, tai bạn sẽ không bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, thời gian tiếp xúc an toàn với tiếng ồn 91 dB là 2 tiếng/ ngày.
Lấy ví dụ với tiếng ồn xe máy bên ngoài lên tới 70 dB, nếu bạn nghe tai nghe không có chức năng giảm tiếng ồn bên ngoài, bạn sẽ phải bật tiếng nhạc lớn hơn 70dB rất nhiều và khả năng vượt quá 91 dB là rất cao . Hậu quả là bạn rất dễ nghe nhạc với tiếng ồn quá lớn. các tai nghe của các hãng danh tiếng như Denon, Sure... có khả năng cản tiếng ồn bên ngoài, bạn chỉ cần chỉnh volume bé nhưng vẫn thưởng thức được âm nhạc (trừ các lọai tai nghe được thiết kế để dùng trong nhà đã cách ly tiếng ồn). Có 3 loại tai nghe cản tiếng ồn: loại chụp tai di động, loại đút tai và loại giảm tiếng ồn bằng sóng âm ( active noise cancelling). Ngoài ra cũng nên lưu ý các tai nghe cần ít nhất 100 giờ bật nhạc liên tục để màng loa được ‘mềm’ra và nghe hay hơn (burn in). Khi tai nghe của bạn chưa vượt qua ngưỡng này, tiếng bass thường mờ hơn và độ chi tiết không đạt đến tối ưu. Các bạn có thể kiểm chứng bằng cách nghe 1 bài hát yêu thích sau khi mới mua tai nghe và sau ít nhất 1 ngày, âm thanh sẽ rất khác biệt.
Nghe bằng tai nghe hay loa
Tai nghe thường rẻ hơn nhiều so với loa mà vẫn cho độ chi tiết tương đương. Tai nghe và loa đều là những thiết bị biến những tín hiệu điện tử thành âm thanh và truyền đến tai bạn, vì vậy không ít người đã so sánh chúng với nhau. Tuy nhiên, sự so sánh này thật khập khiễng. Chúng là 2 thiết bị phục vụ những nhu cầu khác hẳn nhau. Dưới đây là ưu điểm và nhược điểm của tai nghe khi được so sánh với loa:
Ưu điểm: Phần lớn các tai nghe là chỉ cần 2 màng loa (trái, phải) để tái hiện đầy đủ dải tần, trái với loa cần dùng 2 màng loa trở lên (bass, treble). Thêm vào đó, loa thường có công suất lớn hơn nhiều so với tai nghe, nên thường cần đi kèm với ampli ngoài (kể cả những loa kệ dùng cho máy tính cũng có mạch am-pli gắn trong loa). Điều này có nghĩa tai nghe thường rẻ hơn nhiều so với loa mà vẫn cho độ chi tiết tương đương. Đó cũng là lí do tại sao tai nghe được dùng ở hầu hết các phòng thu âm. Nhược điểm: dù ở tầm tiền nào, một cặp loa cũng hơn tai nghe về độ rộng của âm thanh và sự thoải mái (dù các hang làm tai nghe ngày càng nhẹ, nhưng vẫn không thể nhẹ bằng khi không đeo gì trên đầu) . Nếu bạn nhận thức được ưu và nhược điểm này của tai nghe, bạn hoàn toàn có thể đầu tư cho mình một hệ thống hi-fi hoàn chỉnh với một trong những tai nghe cao cấp nhất như Denon D5000 và cảm nhận một cảm giác hoàn toàn mới. Thay vì ngồi hàng đầu trong nhưng cuộc biểu diễn live, bạn có thể thưởng thức nhạc như ở trên sân khấu. Với những bản nhạc được thu trong phòng thu âm, bạn sẽ thưởng thức âm nhạc, cảm xúc như những nghệ sĩ đã thu âm bản nhạc ấy. Chúng tôi xin tách riêng D5000 ra khỏi các dòng tai nghe khác vì đây là dòng hi-end, được thiết kế để dùng trong nhà và cần ampli và source chất lượng để khám phá được hết tiềm năng của tai nghe này. Dưới đây là sự khác biệt giữa các loại tai nghe còn lại:
Phân loại tai nghe:
Tai nghe chụp tai di động:
Có 2 loại chính: loại che tai (on ear ) và loại có vành trùm qua tai (around ear).
1. On ear:
Ưu điểm: kích thước nhỏ gọn.
Nhược điểm: mức cản tiếng ồn bên ngoài thấp do miếng đệm tai phải tiếp xúc trực tiếp với bề mặt mấp mô của tai, dễ để lộ kẽ hở lọt tiếng ồn bên ngoài. Âm thanh không rộng bằng around ear do màng loa thường gần tai hơn.
2. Around ear:
Ưu điểm: thường thoải mái hơn vì không tiếp xúc trực tiếp với tai bạn, đồng thời cản tiếng ồn hiệu quả hơn (miếng đệm tai tiếp xúc vùng xung quanh tai bạn, có nhiều diện tích tiếp xúc với tai hơn và bằng phẳng hơn). Âm thanh rộng do màng loa cách xa tai nhất và thể tích không khí trong tai nghe lớn hơn.
Nhược điểm: thường có kích thước lớn hơn.
Tất cả tai nghe chụp tai di động của Denon đều được thiết kế ôm trọn vành tai, với đệm tai bằng da nhân tạo giúp giảm tiếng ồn, làm bạn có cảm giác thoải mái khi nghe nhạc trong thời gian dài.
Tai nghe đút tai (in ear monitor / canalphones):
Ưu điểm: Các loại tai nghe này có thiết kế nhỏ gọn nhất trong các loại tai nghe, rất nhẹ phù hợp với viêc sử dụng hằng ngày.tai nghe đi kèm các nút tai (vành tai) thường bằng silicon hoặc mút .
Việc chọn kích cỡ của các miếng nút tai này cho vừa khít với tai bạn rất quan trọng. Tính hiệu quả của việc cản tiếng ồn và chất lượng của tiếng bass phụ thuộc vào việc này.
Nhược điểm: Màng loa rất gần màng nhĩ, làm âm thanh không rộng bằng các loại khác.
Tuy nhiên, nhược điểm này không làm ảnh hưởng gì đến thính giác của bạn. Tính chất của sóng âm là cường độ âm thanh giảm theo khoảng cách. Với khoảng cách gần như vậy với 1 chiếc tai nghe cản tiếng ồn hiệu quả, bạn chỉ cần chỉnh tiếng bé hơn so với các loại tai nghe khác mà vẫn cảm nhận đầy đủ chi tiết, không làm hại thính giác. Do hình dạng tai mỗi người khác nhau, dùng các loại nút tai khác nhau sẽ mang lại âm thanh khác nhau. do đó, chúng tôi xin nhắc lại việc chọn kích cỡ nút tai rất quan trọng Do có kích thước rất nhỏ, tai nghe loại này thường dễ nứt nếu chẳng may bị đạp lên. Đi kèm theo các loại tai in ear của chúng tôi đều có ít nhất 3 kích cỡ nút tai giúp bạn lựa chọn dễ dàng hơn.
Một số dòng tai nghe đút tai cao cấp của Denon còn kèm thêm 1 cặp nút tai bằng mút. Miếng mút này vừa với mọi kích cỡ tai, bạn chỉ cần bóp nhẹ trước khi nhét vào tai và đợi vài giây, miếng mút sẽ tự động giãn nở vừa khít lỗ tai bạn. Các tai nghe Denon giảm việc dùng các vật liệu chịu lực kém như nhựa, thay vào đó bằng nhôm mang lại kết cấu bền, kiểu dáng hiện đại.
Tai nghe triệt ồn bằng sóng âm ( active noise cancelling (ANC) headphones):
Được áp dụng công nghệ ANC sử dụng mic ngay cạnh tai bạn để thu lại tiếng ồn bên ngoài, sau đó 1 mạch điện bên trong sẽ phát ra âm thanh lệch pha 180° so
với tiếng ồn, giảm tiếng ồn bên ngoài đến 99%.
Ưu điểm: phù hợp với các môi trường ồn như máy bay, cản tiếng ồn hiệu quả nhất trong các loại tai nghe.
Nhược điểm: chức năng cản tiếng ồn bằng sóng âm chỉ có tác dụng khi chạy bằng pin.
Một số loại tai nghe như Denon AH-NC600 có chức năng vẫn nghe được nhạc khi chức năng này bị tắt, nhưng chất lượng cản âm và âm nhạc sẽ bị giảm đáng kể.
Ngoài ra, nếu bạn mua tai nghe để dùng cho điện thoại di động, 2 tai nghe đút tai AH-C260R và AH-C560R có microphone và bộ điều khiển trên dây, tương thích với một số phiên bản Ipod, Iphone, có thể điều chỉnh âm lượng và chọn bài trên bộ điều khiển này.
Tóm lại, khi chọn cho mình một chiếc tai nghe, xin hãy lưu ý đến việc bảo vê đôi tai của bạn, cảm giác thoải mái mà chiếc tai nghe đem lại cũng như chất lượng âm thanh. Cách tốt nhất là hãy tự mình thử tai nghe trước khi mua. Và đừng quên tai nghe cũng cần "chạy rà" ít nhất 100 giờ trước khi mang lại 100% âm thanh mong muốn. Trước khi thử tai nghe bạn nên hỏi nhân viên bán hàng tai nghe thử đã vượt qua ngưỡng này chưa. Chúc các bạn chọn được tai nghe như ý!
1. https://dantri.com.vn/c7/s7-410375/nhieu-ban-tre-thanh-thi-diec-vi-mot-deo-tai-phone.htm
2. https://en.wikipedia.org/wiki/Hearing_impairment.
3. https://vietbao.vn/Khoa-hoc/Tai-nguoi-chong-choi-voi-tieng-on-nhu-the-nao/20762637/188/.