Trong vô số những người chơi dàn máy, có lẽ phần đông vẫn ưu ái những đôi loa đứng với đầy đủ ba dải tần số cao, trung,thấp, được phân tần riêng biệt cho mỗi củ loa. Tuy nhiên vì điều kiện phòng nghe hoặc do nhu cầu thưởng thức một số người, loa bookshelf ( loa nhỏ để kệ) vẫn luôn xuất hiện đây đó trong những bộ dàn của những người yêu nhạc. Nghe nhìn Việt Nam xin giới thiệu đến bạn đọc ba mẫu loa tầm trung khá phố biến hiện nay.

Klipsch RB 81II mạnh mẽ ( 12,5 triệu)

RB81 II thuộc dòng Reference của Klipsch, là đôi loa bookshelf lớn nhất thuộc dòng này. Là loabookshefl nhưng model này có kích thước khá lớn. Chiều cao 485mm , ngang 235mm và sâu là 310mm. Loa có thể dùng được cho phòng lớn hơn 20m2. Kết cấu loa hai đường tiếng với lỗ bass reflex được bố trí phía trước. Mặt của thùng loa RB 81II được làm bằng hợp chất nặng và cứng, có tính triệt tiêu rung cộng hưởng do quá trình loa hoạt động. Loa treble thuộc dòng Tractrix®Horn của Klipsch chế tạo riêng và chỉ dùng cho loa của hãng. Loa treble này có thể đạt đến tần số 24KHz. Màng loa làm bằng Titanium, một chất liệu ứng dụng từ dòng loa đỉnh cao của Palladium, cho một chất âm tự nhiên với độ phủ rộng khắp và tái tạo khá tốt tầng âm ( soundstage). Loa bass của RB81 II có kết cấu khá đặc biệt. Vì là dòng Reference II nên nó thừa hưởng hầu hết cá đặc tính kỹ thuật của dòng loa này. Màng loa làm bằng hợp chất gốm Cerametallic và nhôm có đặc tính cứng, cực nhẹ hạn chế méo tiếng và tái tạo chuẩn xác dải âm mid và tiếng bass khá gọn và lực.

Bộ phần tần của đôi loa này được cải tiến rất nhiều từ dòng Reference cũ, giúp tiếng treble bớt sáng hơn khi chơi âm lượng lớn. Ngõ vào loa được chia hai cầu có thể dùng dây loa bi-wire để kết nối. Độ nhạy của loa là một ưu điểm lớn để phối ghép với nhiều dòng ampli khác nhau mà vẫn mang lại hiệu quả cao. Với 95dB đạt được, RB 81II có thể ghép tốt với các loại ampli dùng đèn có công suất thấp khoảng 15W. Loa có thể ghép với các dòng ampli hai kênh stereo để nghe nhạc như Cambridge Audio A651 hoặc Denon PMA-710AE để nghe nhạc trữ tình rất hiệu quả. Những ai yêu thích phim ảnh, thích thú với các hiệu ứng âm thanh trong phim có thể dùng đôi loa này để ghép với ampli receiver ( thêm loa centre, surround, subwoofer) 

Monitor RX2  tinh tế, ngọt ngào ( 10 triệu)

 RX2 thuộc dòng Siver RX của Monitor Audio. Đây là đôi loa được cho là rất hiệu quả khi ai muốn chơibookshelf cho phòng trên dưới 20m2. Loa kết cấu 2 đường tiếng với 1 loa treble và 1 loa mid/bass. Kích thước loa khá lý tưởng là cao 375mm, ngang 230mm và sâu 300mm. Loa có thiết kế khá công phu và giá trị cao khi lớp vỏ venir là bằng gỗ thật rất phù hợp với nội thất gỗ trong nhà.

Loa bass của RX2 có đường kính 2 tấc ( 200mm). Kết cấu màng loa rất đặc biệt, được làm từ hợp chất có tên kỹ thuật là C-CAM ( Ceramic-Coated Aluminium/Magnesium),mô phỏng từ công nghệ trong ngành hàng không. Đó chính là sự kết hợp giữa nhôm và ma-nhê và phủ bên ngoài chất gốm, sau đó qua công đoạn xử lý mặt loa có hình lõm tổ ong, làm màng loa cứng nhưng cực nhẹ giúp đáp ứng nhanh tần số thấp, đặc biệt cho tiếng bass không bị méo khi trình diễn ở mức âm lượng lớn với các đoạn nhạc có tiết tấu nhanh và thay đổi đột ngột từ cáo xuống thấp.

Để tái tạo lại các âm tần số cao đến trên 20 kHz loa treble cũng có một cấu tạo khác với những loại bình thường. Màng loa dạng dome và ứng dụng hợp chất C-CAM giống như loa bass nhưng được tẩm kim loại vàng bằng công nghệ anod hóa. Kỹ thuật này có tên là Gold C-CAM®. Với cách xử lý này vừa giúp màng loa cứng nhẹ vừa có đặc tính chống rung và biến dạng, giúp âm tần số cao tái tạo chính xác đạt đến 35 kHz, phù hợp với các nguồn nhạc được thu âm có độ phân giải cao như SACD,DVD-A và các đĩa Blu-ray.

Loa có trở kháng 6 Ohm và độ nhạy 90dB, công suất đạt được 100W. Ampli đề nghị phối ghép từ 25W-100W. Thực tế cho thấy dòng loa này sẽ đánh rất tốt với ampli từ 50W trở lên. Một số ampli để ghép như tốt đôi loa này là Marantz, Cambridge Audio, Denon…

Thực tế cho thấy đôi loa này thể hiện rất tốt các loại nhạc có tính chi tiết cao như Jazz, classic…Tuy nhiên có thể dùng nghe nhạc trữ tình, êm ái nhẹ nhàng vẫn cho chất âm rất dễ chịu.

Tannoy DC4 ( 9,7 triệu)

Đây là loa bookshelf nhỏ nhất trong số 4 mẫu loa được giới thiệu lần này. Kích thước loa cao 270mm, ngang 152mm và sâu 162mm. Mặc dù có hình dáng nhỏ bé nhưng với trọng lượng loa 3.7kg, khiến người ta đặt niềm tin vào một cấu trúc chất lượng trước khi nghe thử.

DC4 thuộc dòng Revolution, với nét thiết kế thẩm mỹ mới lạ, một nét cách tân so mới hầu hết các dòng truyền thống của Tannoy.  Có lẽ Tannoy nhắm đến một đối tượng trẻ trung và một nội thất hiện đại. Một số đặc điểm kỹ thuật đáng chú ý của dòng loa này như sau:

Dòng loa Revolution có kết cấu của hình thang, giúp giảm thiểu các cộng hưởng cũng như các âm phản hồi không mong muốn, đảm bảo âm thanh đến tai người nghe trung thực nhất không bị méo tiếng ở bất kỳ dải tần nào. Loa thiết kế với lổ bass reflex nằm phía sau để tăng cường dải tần số thấp.

Bộ phân tần dùng cuộn cảm dạng biến áp với lõi sắt từ, có độ tổn hao đặc biệt thấp, tụ điện polypropylene đẳng cấp audiophile chỉ dùng trong các chuỗi sản phẩm của dòng Revolution kể cả dòng Signature. Đây là kỹ thuật này đảm bảo sự toàn vẹn tín hiệu tốt nhất cho cả tần số cao và thấp trong củ loa đồng trục của Tannoy, nâng cao độ sắc nét của âm hình.
Để giảm thiểu tổn thất tín hiệu trên đường đi và giảm sự tương tác qua lại giữa các thành phần với nhau, cấu trúc bên trong của loa và các linh kiện được chọn càng đơn giản càng tốt. 
Dây dẫn bên trong loa là loại bằng đồng  OFC nguyên chất mạ bạc. Cọc loa được mạ C-rôm giống như loại dùng trong các dòng loa hiend. Với sự đầu tư kỹ lưỡng cho phần truyền dẫn này, chúng ta có thể nghĩ đến một sự đảm bảo tín hiệu không bị thất thoát các dải tần số thấp và cao khi đến tai người nghe.

Củ loa của dòng DC4 này vẫn dùng loại đồng trục truyền thống của Tannoy. Màng loa được cấu tạo bởi hợp chất bao gồm bột giấy của gỗ và các chất tạo độ cứng và nhẹ. Nam châm là loại Neodymium có từ tính gấp nhiều lần so vời loại thông thường. Loa treble loại dome với chất liệu titan cho âm thanh tần số cao thật chính xác.

Độ nhạy của loa đạt được 89dB với trở kháng 8 Ohm, thích hợp với các ampli có công suất từ 30W trở lên. Một số mẫu ampli được đề nghị là Cambridge Audio 350A, NAD 316 BEE, DENON PMA-510AE. Loa thích hợp cho phòng cá nhân dưới 20m2 như phòng ngủ hoặc phòng làm việc. Chất âm của dòng loa này đặc biệt với tiếng mid trong trẻo, thể hiệc vocal rất tốt. Với mức âm lượng vừa phải trên nền nhạc không lời để nghe thoang thoảng ( background), có lẽ không dòng loa nào thích hợp hơn DC4 này.

Jamo C 603 thân thiện với mọi người ( 7,4 triệu)

Dù không phải là dòng loa “ đình đám” nhưng C 603 vẫn lặng lẽ nhiều năm qua mang đến cho người yêu nhạc sự yêu thích rộng lớn. Hầu hết những người tìm đến với loa bookshelf đều biết đến sản phẩm này với lý do là chất âm khá mà giá lại rất hợp lý.

C 603 thuộc dòng Concert C600 của Jamo, có kích thước cao 347mm, ngang 175mm sâu 286mm. Loa có màu lớp venir màu cherry rất ấn tượng. Thiết kế mặt trước với tấm lưới che hình chiếc lá rất duyên dáng. Công suất loa đạt được là 100W, độ nhạy 88dB và trở kháng loa 6 Ohm. Kết cấu loa khá đặc biệt khi loa treble được bố trí nằm dưới loa mid/bass. Mặc dù là loa tầm trung nhưng C 603 vẫn sở hữu những đặc tính đáng chú ý sau.

Wave Guide là một đặc tính kỹ thuật áp dụng cho loa treble. Khó khăn lớn nhất của nhà thiết kế loa thường gặp đó là giải quyết vùng giao thoa giữa 3 tần số cao, trung và thấp sao cho hài hòa. Tại vùng giao thoa này, hai dải tần số trung và thấp có khuynh hướng lấn lướt dải tần số cao. Loa treble của C603  có họng loa dẹt và to ra, hướng sóng âm thanh tỏa ra có góc rộng hơn, giúp giảm tối đa độ nhiễu, gia tăng độ mạnh mẽ dải treble thấp. Điều này có nghĩa là cần ít công suất hơn khi đánh và độ méo tiếng thấp hơn. Một đặc tính khác cũng dùng cho loa treble là DTT (Decoupled Tweeter Technology) Kỹ thuật cách ly loa treble với thùng loa.Khi loa hoạt động ở volume lớn, sóng âm từ các loa mid và bass tác động vào thùng loa, gây rung chấn, ảnh hưởng đến sự tái tạo âm thanh. Chịu ảnh hưởng nhiều nhất là âm tần số cao. Để khắc chế vấn đề này, Jamo sáng chế ra kỹ thuật định vị loa treble trên một nồi đúc bằng hợp chất gang, giữa loa và nồi đúc này được lót các tấm ron có đặc tính triệt tiêu rung chấn. Như vậy khi sóng âm tác động vào loa treble, nhờ kỹ thuật này,rung chấn sẽ bị triệt tiêu, không làm ảnh hưởng đến âm thanh khi tái tạo, giúp âm tần số cao trung thực và chi tiết hơn.

Loa mid/bass có kỹ thuật là HCC (Hard Conical Cone), được áp dụng cho màng loa. Nó được làm bằng hợp chất sợi thủy tinh đặc biệt và được dệt có hình tổ ong. Đặc tính màng loa này vừa nhẹ vừa cứng, đáp ứng nhanh các tần số âm thanh. Loa còn có gân nhún làm bằng cao su tự nhiên, giúp giảm rung chấn từ các tác động ngược vào màng loa. Kết quả là loa tái tạo âm tần số trung rất chuẩn xác và trung thực. Centre Plug là kỹ thuật dùng làm mũ loa, theo đó mũ che bụi truyền thống được thay bằng kỹ thuật Centre Plug. Nó là một thanh nhôm được anode hóa có trọng lượng rất nhẹ, cắm thẳng xuống tiếp giáp với nam châm, tạo khe hở giữa thỏi nhôm và màng loa, giúp màng loa nhẹ và khi chuyển động hơi nóng thoát ra ngoài, làm mát cuộn coil. Kỹ thuật này cho phép loa đánh thời gian lâu, âm lượng cao mà không méo tiếng.

C603 có thể ghép với ampli có công suất trên 40W, dùng cho phòng nhỏ khoảng dưới 20m2. Chất âm mà nó tái tạo khá mềm mại và chi tiết. 

Với 4 mẫu loa giới trên đây, Nghe Nhìn Việt Nam muốn mang đến cho phần đông người yêu nhạc những sản phẩm có mức giá vừa phải,nhưng vẫn đáp ứng được sự yêu thích âm nhạc với âm thanh chất lượng cao.

Nguyễn An

Nghe Nhìn Việt Nam tháng 8-2012